Το 2023 βαδίζει τις πρώτες μέρες του και εκατομμύρια κόσμου ανά τον πλανήτη διερωτάται τι του επιφυλάσσει η μοίρα μετά από τρία δύσκολα χρόνια όπου η παγκόσμια κοινότητα ήρθε αντιμέτωπη με πανδημίες, πολέμους και οικονομικές αναταραχές.
Το Eurasia Group με ανάλυσή του επιχειρεί να σταχυολογήσει τις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα το 2023. Κάποιες από τις προκλήσεις του 2022 μπορεί να θεωρούνται κανονικότητα πλέον, ωστόσο εξακολουθούν να υπάρχουν σημαντικοί (και αυξανόμενοι) κίνδυνοι που θα απασχολήσουν τους παγκόσμιους ηγέτες, τους υπεύθυνους λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων και τους υπόλοιπους από εμάς το 2023.
Τα 10 προκλήσεις του 2023, σύμφωνα με την Eurasia Group είναι οι εξής:
1. Μία στριμωγμένη Ρωσία
Μία Ρωσία καθηλωμένη στην Ουκρανία και απομονωμένη διπλωματικά και οικονομικά αποτελεί έτι περαιτέρω σοβαρό κίνδυνο για Ευρώπη, ΗΠΑ και όλο τον κόσμο. Τα μέχρι τώρα δεδομένα δείχνουν ότι για τη Μόσχα το ενδεχόμενο ασύμμετρου πολέμου ενάντια στη Δύση με τη χρήση ακόμη και πυρηνικών δεν έχει αποκλειστεί. Αυτό το σενάριο ενισχύεται και από το δεδομένο πλέον στη διεθνή κοινότητα πως η Ρωσία δεν έχει τη στρατιωτική ισχύ για να υποστηρίξει άλλη πολεμική σύγκρουση με τη Δύση. Αντίστοιχα η Μόσχα θα προσπαθεί να «χτυπά» με χάκερ και να εντείνει τις παρεμβάσεις της στις εκλογικές διαδικασίες χωρών της Δύσης
2. O Σι Τζινπινγκ
Ο Σι Τζινπίνγκ έχει τώρα μία εξουσία στο πολιτικό σύστημα της Κίνας ασυναγώνιστη ακόμη και σε σχέση με τον Μάο με (πολύ) λίγα όρια στην ικανότητά του να προωθήσει την κρατιστική και εθνικιστική πολιτική του ατζέντα. Αυτή είναι μια τεράστια παγκόσμια πρόκληση, δεδομένου του υπερμεγέθους ρόλου της Κίνας στην παγκόσμια οικονομία. Σύμφωνα με την ανάλυση οι κίνδυνοι είναι τρεις για το 2023. Οι αρνητικές επιπτώσεις από τις αποφάσεις στη διαχείριση της Covid19, η προσπάθεια για κρατικό έλεγχο της οικονομίας της Κίνας θα προκαλέσει αστάθεια και τέλος, οι εθνικιστικές απόψεις και η διεκδικητική εξωτερική πολιτική θα προκαλούν ολοένα και περισσότερο αντίσταση από τη Δύση και από τους Ασιάτες γείτονες της Κίνας.
3. Όπλα μαζικής αναστάτωσης
Οι πρόσφατες εξελίξεις αντιπροσωπεύουν μια σταδιακή αλλαγή στις δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης (AI) να χειραγωγεί τους ανθρώπους και να διαταράσσουν την κοινωνία, και το 2023 θα είναι ένα ορόσημο για αυτήν την τάση. Μια νέα μορφή της τεχνολογίας, γνωστή ως Generative AI, θα επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργούν ρεαλιστικές εικόνες, βίντεο και κείμενο με λίγες μόνο προτάσεις καθοδήγησης. Μεγάλα γλωσσικά μοντέλα θα περάσουν το τεστ Turing – έναν Ρουβίκωνα για την ικανότητα των μηχανών να μιμούνται την ανθρώπινη νοημοσύνη. Η πρόοδος στα λογισμικά deepfakes, αναγνώρισης προσώπου και σύνθεσης φωνής θα καταστήσει εφικτό τον έλεγχο της ομοιότητάς κάποιου λειψάνου του παρελθόντος.
Αυτά τα εργαλεία θα βοηθήσουν τους αυταρχικούς ηγέτες να υπονομεύσουν τη δημοκρατία στο εξωτερικό και να καταπνίξουν τη διαφωνία στο εσωτερικό, και θα επιτρέψουν σε δημαγωγούς και λαϊκιστές μέσα στις δημοκρατίες να οπλίσουν την τεχνητή νοημοσύνη για στενό πολιτικό κέρδος σε βάρος της δημοκρατίας και της κοινωνίας των πολιτών.
4. Οι μετασεισμοί του πληθωρισμού
Το παγκόσμιο σοκ του πληθωρισμού που ξεκίνησε στις ΗΠΑ το 2021 και επεκτάθηκε παγκοσμίως το 2022 θα έχει ισχυρές οικονομικές και πολιτικές επιπτώσεις το 2023. Θα είναι ο βασικός παράγοντας που θα οδηγήσει στην παγκόσμια ύφεση.
5. Το Ιράν στη γωνία
Συνεχίζονται οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις σε όλο το Ιράν. Ταυτόχρονα, η Τεχεράνη έχει κλιμακώσει το πυρηνικό της πρόγραμμα με δραματικούς τρόπους, χωρίς να τερματίζει κάθε πιθανότητα αναβίωσης της πυρηνικής συμφωνίας. Και τώρα το Ιράν προμηθεύει τον στρατό του Βλαντιμίρ Πούτιν με θανατηφόρα όπλα. Καθώς το Ιράν αντιμετωπίζει σπασμούς στο εσωτερικό και αναμοχλεύει αντιδραστικές συμπεριφορές στο εξωτερικό, φέτος θα υπάρχουν νέες αντιπαραθέσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας και της Δύσης.
6. Ενεργειακή κρίση
Ένας συνδυασμός γεωπολιτικών, οικονομικών και παραγόντων παραγωγής θα δημιουργήσει πολύ πιο αυστηρές συνθήκες στην αγορά ενέργειας, ιδιαίτερα το δεύτερο εξάμηνο του 2023, αυξάνοντας το κόστος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, αυξάνοντας τη δημοσιονομική επιβάρυνση στις εισαγωγικές κυβερνήσεις και διευρύνοντας το ρήγμα μεταξύ του ΟΠΕΚ+ και των μεγάλων καταναλωτών.
7. Η παγκόσμια ανάπτυξη διακόπτεται
Τις τελευταίες δύο γενιές, το παγκόσμιο ΑΕΠ τριπλασιάστηκε, σχεδόν κάθε χώρα έγινε πλουσιότερη και περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι διέφυγαν από την ακραία φτώχεια για να ενταχθούν στις τάξεις της πρώτης παγκόσμιας μεσαίας τάξης της ιστορίας. Αυτή η πρόοδος έχει αντιστραφεί από αλληλοενισχυόμενα σοκ: η πανδημία Covid-19, ο πόλεμος Ρωσίας-Ουκρανίας και η παγκόσμια άνοδος του πληθωρισμού. Το 2023, δισεκατομμύρια άνθρωποι θα γίνουν πιο ευάλωτοι καθώς χάνονται τα οικονομικά, η ασφάλεια και τα πολιτικά κέρδη. Η παγκόσμια μεσαία τάξη θα συρρικνωθεί και θα ακολουθήσει μεγαλύτερη πολιτική αστάθεια.
8. Οι Διαιρεμένες Πολιτείες της Αμερικής
Οι ενδιάμεσες εκλογές του 2022 σταμάτησαν τη διολίσθηση προς μια συνταγματική κρίση στις επόμενες προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ, καθώς οι ψηφοφόροι απέρριψαν σχεδόν όλους τους υποψηφίους που διεκδίκησαν κυβερνήτη ή γενικό εισαγγελέα της πολιτείας που αρνήθηκαν ή αμφισβήτησαν τη νομιμότητα των προεδρικών εκλογών του 2020. Ωστόσο, οι ΗΠΑ παραμένουν μια από τις πιο πολιτικά πολωμένες και δυσλειτουργικές από τις προηγμένες βιομηχανικές δημοκρατίες του κόσμου. Οι ακραίες αποκλίσεις πολιτικής μεταξύ κόκκινων και μπλε πολιτειών θα δυσκολέψουν τις αμερικανικές και ξένες εταιρείες να αντιμετωπίζουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως μια ενιαία συνεκτική αγορά, παρά τις εμφανείς οικονομικές δυνάμεις. Και ο κίνδυνος πολιτικής βίας παραμένει υψηλός.
9. Το boom του Tik Tok
Γεννημένοι από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 έως τις αρχές της δεκαετίας του 2010, τα μέλη της Generation Z είναι τα πρώτα που δεν έχουν εμπειρία ζωής χωρίς το διαδίκτυο. Οι ψηφιακές συσκευές και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τα έχουν συνδέσει διασυνοριακά για να δημιουργήσουν την πρώτη πραγματικά παγκόσμια γενιά. Και αυτό τους καθιστά έναν νέο πολιτικό και γεωπολιτικό παράγοντα, ειδικά στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη. Η Gen Z έχει τόσο τη δυνατότητα όσο και το κίνητρο να οργανωθεί στο διαδίκτυο για να αναδιαμορφώσει τις εταιρικές και δημόσιες πολιτικές, κάνοντας τη ζωή πιο δύσκολη για τις εταιρείες παντού και διαταράσσοντας την πολιτική με το πάτημα ενός κουμπιού.
10. Άγχος για το νερό
Φέτος, το στρες στο νερό θα γίνει μια παγκόσμια και συστημική πρόκληση, ενώ οι κυβερνήσεις θα εξακολουθούν να το αντιμετωπίζουν ως μια προσωρινή κρίση. Το υδατικό στρες απαιτεί μετάβαση από την υδατική κρίση στη διαχείριση του υδατικού κινδύνου. Αυτή η αλλαγή δεν θα πραγματοποιηθεί το 2023, αφήνοντας τους επενδυτές, τους ασφαλιστές και τις ιδιωτικές εταιρείες να καταλάβουν πώς να χειριστούν αυτήν την πρόκληση μόνοι τους.
