Άρθρο του Χάρη Μαμουλάκη*
Πανδημία, ενεργειακή κρίση, ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής και δυσοίωνες, σε όλα τα επίπεδα, προβλέψεις για το χειμώνα, συνιστούν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ για τον οικογενειακό προϋπολογισμό. Η κρίση τιμών έχει δυσανάλογες επιπτώσεις σε ομάδες χαμηλότερου εισοδήματος. Η Κυβέρνηση ωστόσο, κάθεται ψηλά στο θρόνο της και παρακολουθεί το «πείραμά» της. Αντικείμενο του πειράματος, μεταβλητές, υποκείμενα, βαθμός παρατήρησης και παρέμβασης είναι όλα προσχεδιασμένα από το επιτελείο της Ν.Δ. Οι άριστοι του κύριου Μητσοτάκη αρνούνται να στρέψουν το βλέμμα στις πρακτικές που ακολουθούν άλλες χώρες για την αντιμετώπιση του πληθωρισμού και των επιπτώσεων από το ενεργειακό κόστος. Με αυτή τη νόρμα συνέταξαν και το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2022.
Η ΝΔ αποσιωπά τις ευθύνες της και επιμένει να ανάγει στη διεθνή συγκυρία τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας. Αποσιωπά την επίπτωση της επιλογής της να αντικαταστήσει τις λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ με μονάδες φυσικού αερίου ιδιωτών. Αντικατέστησε δηλαδή το λιγνίτη με ένα άλλο ορυκτό καύσιμο, το φυσικό αέριο. Αυτό που κατάφερε είναι να καταστήσει την Ελλάδα ευάλωτη στον κλυδωνισμό και τις διακυμάνσεις τιμών φυσικού αερίου σε διεθνές επίπεδο. Έτσι, τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις λαμβάνουν σήμερα αυξημένα τιμολόγια παροχής ενέργειας. Αποφασίζει τη μείωση της συμμετοχής του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ σε μειοψηφικό ποσοστό. Αφαιρεί το δίκτυ προστασίας για τους ευάλωτους, ιδιωτικοποιεί και ξεπουλάει τη ΔΕΗ ενώ εντείνεται η ενεργειακή κρίση. Από την άλλη επιλέγει να προεξοφλήσει ως αναπόφευκτο το κύμα ακρίβειας στην αγορά. Επιλέγει να μην παρέμβει, να παρακολουθήσει αμέτοχη τις συνεχείς ανατιμήσεις και να περιμένει την αυτορρύθμιση της αγοράς. Φέρνει ένα προσχέδιο προϋπολογισμού με πρόσθετα έσοδα από τις ανατιμήσεις και την ενεργειακή κρίση κατά 4,1 δις. ευρώ, αυξήσεις στα καύσιμα θέρμανσης που «παγώνουν» τα νοικοκυριά, και μόλις 2,9 δισ. ευρώ, από 17 δισ. φέτος, μέτρα για τις «πληγές» της πανδημίας. Επιδοτεί πενιχρά τους καταναλωτές για το αυξημένο κόστος ενέργειας και μειώνει τους συντελεστές ΦΠΑ μόνο στις μεταφορές, τον καφέ και τα μη αλκοολούχα ποτά και τις ζωοτροφές.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε, τουλάχιστον, να υιοθετήσει μέτρα που λαμβάνουν άλλες χώρες της ΕΕ για τη διευκόλυνση των πολιτών που επιβαρύνονται δυσανάλογα από το κύμα αυξήσεων.
Αν αδυνατεί να τα βρει μπορεί δει τη σύνοψη που ακολουθεί: Ως προς την ενέργεια: Η Ισπανία μείωσε προσωρινά τον ΦΠΑ στους λογαριασμούς ρεύματος και ακολούθως περιόρισε τα κέρδη των εταιρειών προμήθειας ρεύματος για να διασφαλίσει πόρους που θα της επιτρέψουν να ενισχύσει περαιτέρω τα νοικοκυριά. Η Γαλλία προσφέρει ήδη κουπόνια αξίας 150 εκατ. ευρώ ετησίως σε 5,5 εκατ. νοικοκυριά της χώρας. Η Ιταλία ανακοίνωσε μέτρα ύψους 3,5 δισ. ευρώ για την προστασία των καταναλωτών από τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας. Η Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου αποφάσισε να προβεί σε μείωση της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος που αντιστοιχεί σε περίπου 10% στο λογαριασμό του μέσου οικιακού καταναλωτή (δηλαδή με κατανάλωση 800kWh για περίοδο δύο μηνών). Ως προς τις ανατιμήσεις αρκετές χώρες χρησιμοποιούν τους χαμηλότερους συντελεστές ΦΠΑ για την προστασία των τιμών σε βασικά τρόφιμα. Έτσι, η Γερμανία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 7% για βασικά τρόφιμα. Η Πορτογαλία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 6% για βασικά τρόφιμα. Η Γαλλία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5,5% για βασικά τρόφιμα. Οι Ιταλία, Ουγγαρία, Πολωνία, Κροατία και Λετονία έχουν υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 5% για βασικά τρόφιμα. Η Ισπανία έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 4% για βασικά τρόφιμα. Το Λουξεμβούργο έχει υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 3% για βασικά τρόφιμα. Οι Ιρλανδία και Μάλτα έχουν υιοθετήσει χαμηλό συντελεστή ΦΠΑ 0% για βασικά τρόφιμα. Επιπλέον, σε κάποιες χώρες της ευρωζώνης ισχύει η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) των μισθών.
Οι «πειραματιστές» της ΝΔ επιτείνουν την ανασφάλεια στην οικονομία. Αδιαφορούν για τους πολίτες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος οι οποίοι θα χρειάζονται ακόμα και τα διπλάσια χρήματα για να γεμίσουν το καλάθι με τα απαραίτητα είδη διατροφής. Ίσως και να διακατέχονται από «σαδιστικές» τάσεις και να αρέσκονται στο να παρακολουθούν την όξυνση των εισοδηματικών και κοινωνικών ανισοτήτων και την κλιμάκωση του βαθμού φτωχοποίησης του πληθυσμού.
Ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α δεν έχει τέτοιου τύπου «διαταραχές», δική μας προτεραιότητα που αποτυπώνεται ευδιάκριτα στις προτάσεις μας, είναι η συμπερίληψη σε αυτές του συνόλου του κοινωνικού σώματος, θέτοντας ως προτεραιότητα τα πιο ευάλωτα εισοδηματικά στρώματα. Έτσι, προτείναμε, μεταξύ άλλων, την αύξηση κατώτατου μισθού, τη μείωση ΕΦΚ, την επιδότηση του ενεργειακού κόστους για τα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, καθώς και την επαναφορά του κοινωνικού τιμολογίου.
*Ο Χάρης Μαμουλάκης είναι αν. Τομεάρχης Ανάπτυξης & Επενδύσεων Κ.Ο. ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Βουλευτής Ηρακλείου – Πολιτικός Μηχανικός BEng MSc
